De Schermer of Scher-meer is een 17e eeuwse droogmaking, een in de reeks van velen. Tussen 1633 en 1635 is dit meer door 52 molens drooggemalen. De Schermer wordt omgeven door droogmakingen zoals De Heerhugowaard, De Mijzerpolder, De Starnmeer en iets verder, De Beemster. De Schermer meet een oppervlakte van 64,87 km² en telt 5508 inwoners (1-8-2013). De hoofdbron van was en is het agrarisch bedrijf, de veehouderij met zijn melkverwerking en de akkerbouw.

Met uitzondering van De Matten en de Blockkers, vroegere eilanden, kent de Schermer een strenge verkaveling langs twee belangrijke vaarten/wegen, de Noorder- en de Zuidervaart. Vooral de Noordervaart werd van betekenis door de rechtstreekse verbinding met Alkmaar. Jarenlang is daarvan geprofiteerd door de stoomtram, die vice versa de oostwest verbinding onderhield. Langs deze vaarten ontstonden ook de eerste nederzettingen, met in het midden van de Noordervaart Stompetoren, en aan de Zuidervaart het dorpje Zuidschermer.

Na de droogmaking kwam er een dorpskern tot ontwikkeling op het kruispunt van de Noordervaart en de Oterlekerweg. Er werd een schooltje neergezet en in 1663 kwam de kerk (die er nu nog staat) tot stand, in wat toen 'De Buurt' genoemd werd. Aan deze kerk, van architect Pieter Post, heeft het dorp zijn naam Stompetoren te danken. Stompetoren viel eerst onder Oterleek en Schermerhorn, daarna onder de gemeente Zuid- en Noordschermer. Daarna, vanaf 1970, viel het onder de gemeente Schermer.

De kerkgangers kwamen in de begintijd per rijtuig of per boot. Om met droog schoeisel binnen te komen was de 'weg' naar de kerk lange tijd belegd met zand bestoven planken. Vanaf de Laanweg liep op dezelfde wijze een z.g. 'kerkepad' dwars door de velden. Oorspronkelijk had de kerk een orgel van Naber uit Deventer uit 1860 en bezat het gebrandschilderde ramen, welke geschonken waren door Uitwaterende Sluizen, Schermerhorn, Grootschermer, de Waard en de Zijpe (waarna ze spoorloos zijn verdwenen). Tot voor kort was de kaas- en melkfabriek Hollandia in Stompetoren gevestigd, maar door reorganisatie is deze opgeheven.

Zuidschermer, langs de Zuidervaart, ontwikkelde zich vrijwel gelijk met Stompetoren. Het meest unieke bouwwerk is het Zwarte Kerkje. De enige stolpkerk in de omgeving die met 'het Schooltje' wordt aangegeven. Tegen de kerk was een school gebouwd die tot rond de eeuwwisseling 19e /20e eeuw dienst gedaan
heeft. Oorspronkelijk was het 'Zwarte Kerkje' inderdaad helemaal zwart, want het werd omstreeks 1880 door de timmerlieden Pieter en Claes Dirksz. in hout opgetrokken en zwart geteerd. In 1834 werd dit hout door baksteen vervangen.
Tot de inventaris behoort een zeskantige preekstoel (van omstreeks 1660) en een 18e eeuwse doopboog met in top een molentje. De Rooms-katholieke kerk aan de Zuidervaart is in 1930 gebouwd. Daarvoor stond op die plaats een hulpkerk.

Lees meer over de geschiedenis van Schermer.